Het verhaal achter de fusillade bij ’t Haantje (7 oktober 1944)
Op maandag 7 oktober aanstaande is het precies 80 jaar geleden dat bij de spoorwegovergang van ’t Haantje 10 mannen door de Duitse bezetter werden doodgeschoten. Deze fusillade was een vergelding voor een aanslag op het spoor de avond ervoor. Het verzet pleegde die aanslag om het vervoer van manschappen en materieel van het Duitse leger moeilijk te maken in een tijd dat de geallieerden oprukten. De 10 mannen waren al eerder gearresteerd en hadden niets met de aanslag te maken. Dat laatste wist de Duitse Sicherheitsdienst (SD) ook. Hun bedoeling was niet om de daders te straffen, maar om de bevolking, met name het verzet, te laten zien hoe keihard ze zouden reageren op zulke acties.
Het nieuws van de fusillade werd dan ook wijd verspreid door middel van aanplakbiljetten met een Bekanntmachung. Opvallend aan deze bekendmaking in Rijswijk is dat er twee fouten in staan: er is sprake van 12 Nederlanders die door een Polizeistandgericht ter dood waren veroordeeld, terwijl er in werkelijkheid 10 Nederlanders zijn doodgeschoten die nooit voor de rechter hebben gestaan.
’s Avonds bracht de Rijswijkse politie de 10 lichamen naar de Algemene Begraafplaats aan de Sir Winston Churchilllaan, waar zij netjes maar zonder vertoon of aanwezigen begraven werden. Nu zijn er monumenten voor de slachtoffers op die begraafplaats en bij ’t Haantje.
Wat is het verhaal achter de dramatische gebeurtenis bij ’t Haantje? Welke gebeurtenissen gingen eraan vooraf, hoe vond de fusillade plaats en wat gebeurde er verder die avond? Hoe kwam de bezetter tot de vreselijke beslissing om tien mensen dood te schieten? En hoe zijn die twee fouten in de Bekanntmachung ontstaan? Lees hier het hele verhaal.
Het oorlogsverhaal is onderzocht en opgeschreven door Jilt Sietsma, inwoner van Rijswijk en lid van de werkgroep 80 jaar vrijheid in Rijswijk. Het verhaal van de gebeurtenis bij ’t Haantje is in detail uitgewerkt omdat de gemeente Rijswijk dit en volgend jaar veel aandacht besteedt aan 80 jaar vrijheid. Wij leven in Nederland al 80 jaar in vrijheid en dat is heel bijzonder. De vrijheid werd herwonnen in de Tweede Wereldoorlog, een periode waarover nog zoveel verhalen te vertellen zijn en verteld moeten worden. Dat doen we zoveel mogelijk in dit herdenkingsjaar. Die verhalen zijn hier te vinden.